VBF do Bộ Kế hoạch - đầu tư tổ chức là dịp để đại diện của Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp gút lại những vấn đề then chốt nổi lên trong môi trường kinh doanh của VN trước khi diễn ra hội nghị nhóm tư vấn các nhà tài trợ.

65% lao động thiếu kỹ năng

Bà Jocelyn Trần - chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) ở TP.HCM - dùng số liệu để nhấn mạnh VN cần cải thiện và nâng cao hơn nữa kỹ năng của lực lượng lao động: “Khoảng 65% lực lượng lao động của VN không có kỹ năng lao động. Khoảng 78% người dân VN trong độ tuổi 20-24 không được đào tạo hoặc không có những kỹ năng họ cần”. Theo bà Jocelyn, nếu VN duy trì nguyên trạng hệ thống giáo dục đại học hiện nay sẽ không thể đáp ứng được những đòi hỏi của quá trình hội nhập quốc tế.

Một thực tế được thừa nhận rộng rãi tại diễn đàn là việc cung ứng nguồn nhân lực hiện nay không theo kịp sự phát triển kinh tế cả về số lượng lẫn chất lượng. Nhóm công tác giáo dục của VBF cho rằng để đạt những mục tiêu tham vọng của ngành giáo dục - đào tạo như tăng lượng sinh viên đầu vào ở bậc đại học lên gấp ba, bốn lần hiện tại vào năm 2020, chính phủ buộc phải tính tới vai trò của khu vực tư nhân.

Tuy nhiên, các quy định và chính sách hiện hành đang gây ra nhiều rào cản cho sự tham gia của khu vực này. Theo nhóm công tác giáo dục, Bộ Giáo dục - đào tạo đang can thiệp quá sâu vào việc điều hành cụ thể của tất cả các trường tư, trường công và gây nhiều trở ngại cho hoạt động giáo dục - đào tạo tư trong khi không tạo được hiệu quả về kiểm soát chất lượng.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đàm Hữu Đắc cho biết: “Hiện đã có 110 trường cao đẳng nghề, 20 trường trung cấp nghề và nhiều trường ĐH tham gia đào tạo nghề. Chúng tôi hi vọng chất lượng đào tạo nghề sẽ được cải thiện theo hướng đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động”.

Vẫn kêu thủ tục thuế, đất đai

Tuy nhiên, từ hành lang pháp lý này, ông Lý khẳng định nhà đầu tư, doanh nghiệp đang phải chịu cảnh “một cổ hai tròng” khi vừa phải thỏa thuận với dân, vừa “chiều” lòng Nhà nước khi trình nộp đơn giá đền bù. “Các cơ quan nhà nước thì cố ghìm giá doanh nghiệp được đền bù dân để giảm chi phí hoàn trả, ảnh hưởng đến ngân sách địa phương. Trong khi giá đền bù thấp thì dân kêu, không di dời. Kết quả kéo dài thì doanh nghiệp có nguy cơ bị thu hồi dự án” - ông Lý than thở...

Theo tiểu ban đất đai, doanh nghiệp không cần Nhà nước lo hộ bài toán lời, lỗ khi đền bù cho dân, trong khi đó lý do này vẫn được đưa ra và sự can thiệp vào đơn giá đền bù, giải phóng mặt bằng của nhiều cơ quan nhà nước đang rất chủ quan, duy ý chí, khiến cản trở giá thị trường.

Đáng buồn hơn, theo ông Lê Văn Lý, dù quy định ngân sách sẽ hoàn trả khoản tiền doanh nghiệp đã ứng ra giải phóng mặt bằng nhưng trong thực tế quy trình hoàn trả rất nhiêu khê, nhiều trường hợp gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư.

Về tình trạng đầu cơ đất đai hiện nay, theo tiểu ban đất đai, ngoài chi phí giải phóng mặt bằng bị kìm dưới giá thực thì quy hoạch thay đổi liên tục chính là nguyên nhân khuyến khích đầu cơ. Theo trình bày của ông Lê Văn Lý, ở VN thông báo, xác nhận quy hoạch thì rất lâu nhưng thay đổi quy hoạch lại rất nhanh. Đáng lưu ý là tại VN, dự án ảo, có khi đến cả tỉ USD đôi khi lại được công bố rầm rộ... khiến đầu cơ càng có cơ hội.

Đại diện tiểu ban thuế của diễn đàn, ông Jeff Sea cho biết dù ngành thuế đã ở giai đoạn cải cách thứ ba nhưng nhiều thủ tục vẫn chưa rõ ràng, vẫn cần cải cách để giảm thời gian, tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Cụ thể, theo ông Jeff Sea, diễn giải các quy định về thuế ở các địa phương của VN rất khác nhau.

Việc thực hiện các quy trình thuế vẫn khác xa giữa quy định và thực tế. Gánh nặng giấy tờ vẫn đè nặng doanh nghiệp do có quá nhiều tờ khai, biểu, bảng... phải hoàn thành trong tháng, quý, năm. Vì vậy, tiểu ban thuế đề nghị VN nên cải cách, tập trung quy định công tác thanh tra thuế cần thu hẹp, chỉ nên thanh tra những doanh nghiệp có rủi ro cao.

Nguồn TTO