Nếu chúng ta nghĩ rằng cuộc sống có quá nhiều điều kinh khủng và đầy rẫy những bất công, đau khổ đến nỗi ta chẳng còn biết nghĩ gì hơn là tìm cách vun vén cho chính mình thì lúc đó bản thân ta sẽ ngày càng trở nên bế tắc trên con đường đi tìm hạnh phúc cuộc sống.
Vậy thật ra thế nào là vị tha, thế nào là ích kỉ? Vị tha là chăm lo một cách vô tư đến người khác, vì người khác mà hy sinh lợi ích, hạnh phúc của cá nhân mình. Ích kỉ nghĩa là chỉ hành động vì lợi ích riêng của mình.
Người có lòng vị tha là người biết nghĩ đến người khác, biết tha thứ cho những lỗi lầm của họ. Trong khi người ích kỉ chỉ biết nghĩ đến mình. Họ luôn đặt lợi ích của bản thân lên trên tất cả. Và dĩ nhiên kẻ ích kỉ sẽ không dễ tha thứ nếu ai đó làm tổn thương mình.
Chúng ta hãy biết nghĩ xa hơn bản thân mình. Hãy nhớ rằng trong cuộc sống này không chỉ mình ta đau khổ mà rất nhiều người khác còn gặp khổ đau hơn ta. Khi mỗi người biết nghĩ đến những đau khổ của người khác thì chắc chắn ta sẽ cảm thấy rằng mình vẫn còn hạnh phúc lắm và mình vẫn còn có thể giúp đỡ được người khác.
Nếu sống ích kỷ thì dù có giàu sang đến đâu chăng nữa bản thân chúng ta vẫn bị người khác xa lánh. Trái lại dù nghèo khổ nhưng nếu có một tấm lòng bao dung, vị tha, một trái tim nhân ái thì chắc chắn chúng ta sẽ luôn được những người xung quanh trân trọng cảm phục và yêu thương.
Rõ ràng, trong ý niệm của những người nhiễm “thói ích kỷ”, không thể nào tồn tại hai tiếng “sẻ chia”. Bởi “sẻ chia” và “ích kỷ” là hai xu thế đối nghịch nhau. Nếu “ích kỉ” nghĩa là chỉ biết đến bản thân mình, thì “sẻ chia” là hành động hướng về người khác, “thương người như thể thương thân”. Người có khả năng sẻ chia là người có tấm lòng nhân hậu, biết cảm thông và thấu hiểu. Thông qua sẻ chia mà trái tim được sưởi ấm, linh hồn được cứu rỗi, và người gần người hơn, nhân tính hơn.
Tính ích kỷ là nguyên nhân của mọi sự tàn ác
Trong mỗi con người chắc chắn ai cũng tồn tại lòng ích kỷ. Người mạnh sẽ có khả năng đóng củi sắt con quỷ ích kỷ đó. Người yếu kém sẽ để nó tung hoàng tác oai tác quái. Nhưng chiếc củi sắt nhốt lòng ích kỷ được làm bằng lương tâm và ý chí của mỗi người. Nếu con người không giữ vững được lương tâm và ý chí của chính mình thì lòng ích kỷ có thể thoát ra bất cứ lúc nào. Vì thế nên mới nói ích kỷ là kẻ thù hùng mạnh nhất của lương tâm.
Tính ích kỷ là nguyên nhân của mọi sự tàn ác. Từ việc chỉ biết có bản thân thì người ta dễ dàng lầm lạc bước vào con đường tội lỗi và lúc đó họ không còn biết gì đến mọi người xung quanh.
Suy nghĩ ích kỷ không chỉ hại người, mà còn ngăn cản ta hạnh phúc
Con người nếu luôn giữ mãi sự ích kỷ trong tâm hồn thì chắc chắn sẽ dễ dàng đi đến hận thù và có thể giết hại cả những người đã từng tử tế và giúp đỡ chúng ta. Như vậy sự ích kỷ không bao giờ đem lại an lạc và hạnh phúc cho bản thân mình hay cho người khác. Chính sự ích kỷ là một loại kẻ thù vô cùng độc hại của tâm và chúng ta cần quán chiếu để tránh xa nó.
Muốn hạnh phúc hãy từ bỏ tính ích kỷ của mình
Thật vậy khi sinh ra chắc chắn ai cũng có khuynh hướng ích kỷ và tự coi mình như trung tâm vũ trụ. Nhưng tính ích kỷ chỉ giảm đi nhờ sự giáo dục từ cha mẹ, từ tôn giáo và nhất là từ chính bản thân khi mình quyết chí tu tâm sửa tánh.
Thái độ lạc quan và tích cực cũng giúp chúng ta xem những trở ngại như một cơ hội để cải thiện cái tâm ích kỷ của mình. Mỗi ngày cố gắng từ bi hơn thì chắc chắn ta có thể phát triển những cảm thông cho sự đau khổ của người khác và có ý muốn giúp họ loại bỏ nỗi đau. Kết quả là ta hoàn toàn loại bỏ đi tính ích kỷ của mình. Việc tu tâm sửa tánh để giảm bớt khuynh hướng ích sẽ là con đường dẫn ta đến với hạnh phúc đích thực.
Trước những thử thách của cuộc sống ta cần phân định rõ đâu là ranh giới giữa đúng và sai. Từ đó lựa chọn cho mình một cách cư xử phù hợp. Phẩm chất thì không có chuẩn mực nhưng mỗi người phải có toà án lương tâm để định hướng cho hành động của mình.
Khi gặp những khó khăn trong cuộc sống, chúng ta dễ có khuynh hướng chỉ biết sống ích kỷ và lúc nào cũng chỉ nghĩ đến mình. Nếu cứ sống như thế thì tâm hồn của chúng ta sẽ ngày càng trở nên ảm đạm và lúc nào cũng chỉ thấy có mỗi mình và chẳng bao giờ cảm nhận được hạnh phúc.
Từ việc nhận thức sâu sắc tác hại của lối sống ích kỉ, mỗi người cần tu dưỡng bản thân và quan tâm giúp đỡ người khác để xây dựng một cộng đồng xã hội tương thân tương ái và nhất là mỗi người không đánh mất đi hạnh phúc của mình từ lối sống đó.
Chúng ta biết “nhân vô thập toàn”. Đã là người ai lại không có một lần phạm phải sai lầm. Nếu mọi lỗi lầm đều không được tha thứ thì mối quan hệ giữa người với người trên thế giới này sẽ như thế nào? Vị tha là một phẩm chất không thể thiếu để thắt chặt sợi dây thân ái giữa mọi người.
Nếu là con chim chiếc lá Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không có trả Sống là cho đâu chỉ phải chỉ riêng mình” (Tố Hữu).