Đó là nhận định chung của các đại biểu trong nước và quốc tế tại hội thảo về gia nhập WTO trong dịch vụ phân phối bán lẻ do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Đại học Thương mại và Dự án hỗ trợ thương mại đa biên MUTRAP-III tổ chức tại Hà Nội ngày 29/6.

Nguyên nhân quan trọng nhất cản bước các tập đoàn bán lẻ nước ngoài, theo đánh giá của ông Fred Burke từ công ty tư vấn luật Baker & McKenzie, là do Việt Nam áp dụng công cụ Kiểm tra Nhu cầu Kinh tế (ENT - Economic Needs Test), một công cụ đặc biệt để hạn chế tiếp cận thị trường trong khuôn khổ WTO.

Theo đó, việc thành lập các điểm bán lẻ ngoài điểm đầu tiên sẽ được xem xét theo từng trường hợp cụ thể và cơ quan cấp phép địa phương có quyền từ chối cấp phép nếu cho rằng chưa cần.

Ông Burke nói: “Chúng tôi nói chuyện với các nhà phân phối quốc tế quan tâm vào thị trường Việt Nam như Walmart chẳng hạn. Họ nói chỉ có thể vào Việt Nam khi chắc chắn có thể mở nhiều hơn một cơ sở phân phối.”

Hiện nay, theo thống kê của WTO, có hơn 90 quốc gia áp dụng ENT nhưng theo ông Burke, các nước chỉ sử dụng ENT cho một số mặt hàng hoặc địa phương nhất định chứ không phủ khắp toàn bộ lĩnh vực bán lẻ như Việt Nam.

Ông nêu ví dụ Hàn Quốc chỉ yêu cầu ENT với các cửa hàng bán lẻ thịt động vật. Ông Burke dự đoán với rào cản này, các tập đoàn bán lẻ lớn của nước ngoài khó lòng xâm nhập ồ ạt vào Việt Nam trong ít nhất 10 năm nữa.

Đây cũng chính là cơ hội và khoảng trống về thời gian mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng để xây dựng khả năng cạnh tranh và chiếm thị phần. Nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại, trưởng đoàn đàm phán WTO Lương Văn Tự nói: “Có đủ thời gian cho doanh nghiệp trong nước phát triển.

Trong lĩnh vực phân phối, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mới đầu tư vào Việt Nam khoảng 300 triệu USD. Con số đó chưa phải là lớn lắm. Cơ hội cho doanh nghiệp trong nước vẫn còn.”